De bossen ten zuidoosten van Breda brengt men wel het meest in verband met het woord Baronie. Meer dan in andere Brabantse streken ziet het landschap er verzorgd uit. Dit is vooral te danken aan de aanwezigheid van de Nassaus. Zij drukten een eigen stempel op het landschap. Het hertogelijk leengoed de Baronie van Breda was onderdeel van het hertogdom Brabant. Brabant, tussen 1100 en 1648 een groot en machtig hertog hertogdom, strekte zich tot ver in België iut. De meeste bossen in de Baronie zijn nu in bezit van Staatsbosbeheer. Het landschap verandert zienderogen als u van Baarle-Nassau richting Breda fietst. Eerst maakt u kennins met het Chaamse beekdalenlandschap en vervolgens met de Mark, de belangrijkste rivier in West-Brabant.
Het Annabos dateert van de 16e en 17e eeuw en kent een grote variatie aan naald- en loofbomen. In het Ulvenhoutse bos zijn stukken eiken- en beukenbos. Het Prinsenbos met zijn kaarsrechte wegen is genoemd naar de Prinsen van Oranje. Het werd vas in de 20e eeuw op de heide aangelegd. Evenals de Boswachterijen van Chaam en Alphen bestaat het vooral uit naaldbomen.
Zodra u de bosgordel verlaat doemt de mooie kerktoren van Alphen voor u op. De toren is in oorspronkelijke stijl (Kempische laat-gotiek, 1538-1559) gerestaureerd nadat zij in 1944 door oorlogsgeweld in de kerk was gestort.
Tussen Alphen en Baarle-Nassau volgt u het traject van het Bels lijntje. Deze oude spoorlijn tussen Tilbug en Turnhout staat beschreven in route 19. Karakteristiek is het stationshuis in Boshoven.
Het Noordbrabandse beekdalenlandschap is rond Chaam misschien wel op zijn mooist. De Chaamse beken maken deel uit van het stroomgebied van de rivier de Mark. Waneer u juist voor de bossen van de Strijbeekse Heide richting Chaam fietst (verkorting), kruist u in een licht glooiend zandplateau resp. de Chaamse en Roode Beek. De waterwaliteit van Chaamse beken laat te wensen over. Geconstateerd is dat landbouw, woningbouw en verkeer de natuurwaarden van de beken en beekdalen bedreigen. Daarom zijn de Chaamse beken tot ecologisch beschermd gebied verklaard. Het Hoogheemraadscap West-Brabant moet nu voor een verbetering van de waterkwaliteit gaan zorgen.
Als u de vennen op de Strijbeekse Heide wilt zien, moet u van de fiets. Wandelpaden leiden naar het rservaat Goudberg dat uit een ringveen (ven met veeneilandjes) bestaat waarin levend hoogveen voorkomt. Dichter bij het fietspad liggen het Langven en Zwart Goor.
De Nieuwe Brug is een moderne uitvoering van een rivierovergang voor voetgangers die hier al in 1554 bestond. In het rustieke dal van de Bovenmark werden vroeger de natte gronden aan weerszijden alleen gebruikt voor wei- en hooiland. Door kanalisatie treedt de Mark niet meer buiten haar oevers en zijn de gronden geschikt voor akkerbouw, met name snijmaïs.
Even voorbij de stuw bij Heerstaaien krijgt u een goede indruk hoe diep de Mark zich heeft ingesneden in het dekzandlandschap. Een groep bomen op de rechteroever steekt als een soort zandtafel boven de omgeving uit.
Het fraaie Markdal wordt lelijk onderbroken door de A58. Deze autosnelweg, die is aangelegd om het verkeer in Breda te ontlasten, heeft zeer belastend in het onvervangbare milieu ingegrepen. Behalve aan het Markdal doet de A58 ook afbreuk aan de landschappelijke waarden van de Galderse Heide en het Ulverhoutse bos. Informatie over het Mastbos en Breda leest u in resp. route 9 en route 11.
Zie ook het verslag van deze tocht.
|
Toni Cornelissen 9 februari 2000 toni@dse.nl |
|